ZIANGAH ELECTION AH TEL KAN TUM BY NO THAN KAP


Ramleng le ramsung ih um mipi a hrek ih an sim uar zet mi cu,_ (1) 2010 election cu ralkap duhdan lawng ih ngan mi 2008 constitution hmangih tuah ding mi a si ruangah election ah tel ve tlak a si lo. A telvetu cun ralkap duh zawng an tuah ruangah ralkap cozah an cakter sawn men. (2) 2010 Election cu free and fair a si hrimhrim lo ding ruangah tel ve khalle umzia a nei lo. Cuhnak cun NUP le SPDC tivek ralkap parties sungah kan duh mi (Laimi) rinsan tlak lutter in annih cu tling ko bawm sawn ding,_ ti a si.

An simmi pakhatnak "Election ih tel ve thu" hi zoh hmaisa uhsi. 2010 election thu hi mipi mit in si loin ralkap cozah mit thawn zoh thiam sehla ziangvek a si ti a lang fiang zet. Election ah ralkap cozah duh lotu mipi lamin zo hman tel loin le vote (me) khal pe duh loin MP khal cuh ve tum lo bangsehla zo an lungawi sawn ding, Mipi maw Ralkap cozah? Ralkap huatu in MP khal cuh lo, vote khal pe loin um bang sehla, ralkap duhtu le tantu mipi ziangmawzat (an simdan cun 30 million leng lo) lai in vote an pe thotho ding. Cutikah vote pek mi result cu,_ "100% in ralkap parties SPDC le NUP an cak. "It’s a landslide victory for SPDC and NUP" ti a si ding. Cutikah ralkap cozah duh lotu in ziang ti thei mi an nei? Ziang hman an nei nawn lo ding, Tu hlan kum 20-40 sung vek kan si vivo ding.Khatlamah ralkap cozah cu lungawi zabeng in leitlun pumpi ah, "Election kan tuah ih kan ralkap cozah cu 100% in kan cak" tin an puang dupdo men dingih UN, USA China le International Communities kan ti rero mi pawl cun tu hlan bangin ziang hman ti thei mi taktak nei loin uipi tilian thlir in an thlir cuahco men ding.

Hivek ra thleng ding kan hmuh cia ruangah "a cang thei lo, Election ah kan lut ve ding" kan tinak a si. An simmi pahnihnak "Free and Fair Election" thu ah, (1) Hmailam ah ziangvek a ra si taktak ding ti kan thei lo nan, tui dinhmun kan zoh rero tikah parliament (hlutdaw) pathum (State, National and Peoples) ah, ralkap in 25% an lak cia zo ruangah ziangmawcin an hna a ngam zo. Mipi huphurh tuknak an nei nawn lo, mipi hril mi MP an cak pang a sile kannih ralkap cu sir ah in ret men ding timi á¹­ihphannak khal an nei nawn lo. Curuangah 2010 election cu "to certain extent it will be a free and fair election" a si ding kan ti ngamnak a si. (2) SPDC le NUP hi ralkap parties an si veve ruangah le nasaten á¹­an an laknak a rei tuk zo ruangah anmah le anmah an rinsan aw zet.

Election tik khalah MP tam sawn an ngah an zum zet fawn. Hitin 25% an lak cia tlun-ah free and fair Election tuah a si khalle anmai parties pahnih cu an cak thei lai thotho ding ti mi rinsanawknak an nei ti kan hmuh tikah, 2010 Election cu tlin lo phangin fair lo zetin an tuah kan zum lo. Curuangah mipi le leitlun theih in "free and fair" in an tuah ding kan ti bet ngamnak a si. (3) Election ni ah MP candidate pa ih palai (ku-sa-le) cu ballot box (me-kuang) ih vote siarnak hmunah ding ve in election commission members in vote an siar lai a rak zoh ve ringring thei dingih thil fel lo a hmuh asile election commission officers hnenah lungkimlonak a thlen cih thei. Mai duhduh in ballot box thiar hloh menih vote thleng kual tivek a um lo ding. Curuangah "2010 Election cu free and fair a si ding" kan ti ngamnak a si.

Curuangah ralkap lawnglawng uktu si rero nawn lo in mipi hril mi MP in uknak an co ve thei ding hi, duhthusam a si thei lo hmanah, "Something is better than nothing (um lo lawlaw hnakin mallai um cu a tha deuh)" ka rak tinak khal a si.

Chin/mipi MP pawlin ziang tuah thei mi an nei ding? ? Hlutdaw pahnih National le Peoples (Central/Union ti ko sehla) in rampi V. President ding pakhat veve, 25% ralkap in V. President ding pakhat, an zaten pathum hril ding a si. Cumi 3 lakin pakhat cu President ah hril sin ding a siih a dang pahnih cu V.Presidents an si cih. 25% ralkap cu 166 lawng an si ruangah President si dingih nominate mi 3 sungin anmah ralkap duh mi lawng President siter dingin an mipum in a daih lo. Ziangahtile ralkap tel in MP zate cu 660 an si dingih cumi hrek cu 330 a si. Curuangah ralkap pawlin an duh mi ralkap lak in President siter thei dingin mipi hril mi MP bawmnak an tul tengteng. Cutin bawm a si tikah "Nan duh mi president hrangah vote kan lo pe ve ding. Asinan kan duh mi in thlun ve uh, tvk.," tiin nepawk bargain theih a si. Hihi mipi MP in President hril thu khalah thu a neih bannak san a si.

Cun 2008 Constitution ih Central/Union hlutdaw le presidents umtudan hi US copy an tuah mi a si tikah, State le Division tin in rualranten MP bangrep 12 ciar an nei theinak hlutdaw a um ih cucu National Hlutdaw, Upper House or Senate a si. Hihi tlangpar mi hrangah kan hlawknak a si. Chinram ah peng 9 kan um nan National Hlutdaw hrang 12 kan ngah ve. Hizawnah US Daanbu an cawng kan tinan US President bangin president in "VETO power" a nei ve lo. Curuangah Hlutdaw pahnih ah mipi MP pawlin lungrualten Law (Daan) an tuah mi cu "ka duh lo" tiin US president bangin Veto power thawn president in a hlawnsak thei ve lo. Mipi MP hi a tam sawn an si ding ruangah 2008 Daan ih ngan mi le ngan lo mi pawl cu fimthiam le lungrual ten pakhat hnu pakhat rem ih tuah that thei rero an si. Hlutdaw ah MP 166 an kim a sile Hlutdaw kawh ter theih a si fawn tikah tui tum 2008 Daanbu cu saduhthat a si lo nan, a sungah lut in thei tawkin mipi le Tlangparmi duhdan in rem vivo theih a si. Hi zawnah ralkap parties sungah kan mipi/Chinmi MP lutter in anmah hmangin ram hrang kan tuan thei ding timi ruahnak cu ruah tulzet a si. Ziangahtile anmah hriltu, sumpai le thu le hla thawn nasaten bawmtu an tlunlam thu thlun loin an um thei pei maw?

Curuangah a thupibik cu,_ mipi in Election ni ah vote pe loin umsan men hrimhrim lo ding. Vote pek tik khalah dunglam ihsin hridai thawi khih mi si lo, kan khua le ram hrangih hnatuan thei le pumpeaw taktak MP pawl vote pek thluh ding. Culawnglawng ah nuamteten kan hnam a dam ding, hring dildel kan Chinram te khal in ni eng mawi a cuan ve thei ding.


By: No Than Kap (CPP)

18.6.2010

Source: ChinWorld.info

Post a Comment

Previous Post Next Post

Contact Form