Background
B. Thinsau zet a si.
Thufim 16:32
Thinsau cu thacahnak hnakin a ṭha deuh; Mah le mah uk theinak cu khuapi tampi uk theinak hnakin a ṭha deuh.
C. Ruahsannak thawn a nungtu.
Thufim 10:28
Miṭha pawl ih ruahsannak in lungawinak a suahter. Miṭha lo pawl ih ruahsan mi cu thulolak a si.
2. RAHAB (JOS 2:1-24)
Background
9 “Bawipa in hi ram cu a lo pek zo ti ka thei. Kan zate in kan thin a phang ngaingai ih kan ram pumpi hi a khur thlohthlo a si.
10 Izipt ram ihsin nan suah tikah nan hmaika rori ahBawipa Pathian in Tipi Sen cu a roter, ti kan thei zo. Cuih tlunah Jordan tiva ihsin nisuahnak lamah Amor miphun ih siangpahrang pahnih Sihon le Og nan that ti kan thei fawn.
A. Pathian mi pawl a duhdawt.
Jos 2:4-5
4 Sikhalsehla Rahab cun Israel mi pahnih cu a thup ih siangpahrang hnen ahcun, “Ka inn ah mi hrekkhat an ra ngai a si; asinain khuitawk khua in an ra ti ka thei lo.
5 Khua a thim cuahco ih khuapi kotka an khar zik zawng ah an rak feh ngah. Khuitawkih feh an tum ti khal ka thei lo; asinain zamrang teih nan dawi a si ahcun nan man ko ding,” tiah a ti.Innsung sang rundam duhtu.
Jos 2:13
Ka nu le ka pa siseh, ka unau pawl le an sungte pawl siseh, humhim uhla in that hram hlah uh,” tiah a ti.
A. Fala hrangah thuruat tu
2 Samuel 12:24-25
24 Cule David in a nupi Bathsheba cu a hnem. An it khawmsal ih Bathsheba in fapa a hrin. A fapa cu David in Solomon tiah hmin a sak. Solomon cu Bawipa Pathian in a duhdawt ih, 25 Jedidiah tiah hmin sak dingin profet Nathan hnenah thu a pe; ziangahtileBawipa in a duhdawt a si.
1 Siangphahrang 1:11ff
20 Maw Siangpahrang bawipa, nangmah hnuah zoso siangpahrang a òuan ding ti theih duh ah, ziangtikah so siangpahrang bawipa in thu in than ding tiah Israel mi hmuahhmuah in nangmah lawng an lo zoh a si.
21 Na simta lo a si ahcun, na thih hnuah keimah le ka fapa Solomon cu mi zuarthlaitu tluk ah in tuah ding a si,” a ti.
22 Cutiih a ṭong rero lai ahcun, 23 profet Nathan a ra thleng, tiah siangpahrang bawipa cu an sim. Cule Nathan cu a vung lut ih, siangpahrang hmai ahcun a kun ih, 24 siangpahrang bawipa cu, “Maw Siangpahrang bawipa, Adonijah cu nangmah ai awh dingah na than zo maw si? 25 Tuih sun ah thawinak hmunah a feh ih caw tampi le tuu le a thaumi caw faate tampi that in, thawinak a pe; na fapa pawl, na ralkap hotu bawi Joab le puithiam Abiathar a sawm. Atu ahhin rawl einak puai an tuah ih, “Siangpahrang Adonijah a nunkhua sauseh,” tiah an au ciamco.
B. Fale nunsim thiamtu.
5. MARY
Background
B. Tangdor nun a nei.
Luke 1:38
Mari in, “Kei cuBawipa ih salnu ka si. Na sim vek cun ka parah si ko seh,” tiah a ti. Cule vancungmi cun a fehsan.
C. Pathian lawng a rinsan.
- Judah in Adullam khuami Hirah hnen ah a vawng um. (Gen 38:1)
- Shua ih fanu a ṭhit ih Fapa Er a hring. (Gen 38:3)
- Fa a nei sal ih a hmin ah Onan a sak. (Gen 38:4)
- Fapa a nei lala ih a hmin ah Shelah a sak. (Gen 38:5)
- Fapa phir a nei ih an hmin cu Perez (Mean Pahsuak) le Zerah (mean Zingthlapit ih hring mi) an si.
B. Thinsau zet a si.
Thufim 16:32
Thinsau cu thacahnak hnakin a ṭha deuh; Mah le mah uk theinak cu khuapi tampi uk theinak hnakin a ṭha deuh.
C. Ruahsannak thawn a nungtu.
Thufim 10:28
Miṭha pawl ih ruahsannak in lungawinak a suahter. Miṭha lo pawl ih ruahsan mi cu thulolak a si.
2. RAHAB (JOS 2:1-24)
Background
- Rahab cu Jericho ih nawhci zuar (Prostitute) a si.
- A sinan Pathian theitu a si.
- 1573 BCE ih Jericho a tluksiat hnuah Salmon cun Rahab a ṭhi ih Boaz ih nu ah a cang.
9 “Bawipa in hi ram cu a lo pek zo ti ka thei. Kan zate in kan thin a phang ngaingai ih kan ram pumpi hi a khur thlohthlo a si.
10 Izipt ram ihsin nan suah tikah nan hmaika rori ahBawipa Pathian in Tipi Sen cu a roter, ti kan thei zo. Cuih tlunah Jordan tiva ihsin nisuahnak lamah Amor miphun ih siangpahrang pahnih Sihon le Og nan that ti kan thei fawn.
A. Pathian mi pawl a duhdawt.
Jos 2:4-5
4 Sikhalsehla Rahab cun Israel mi pahnih cu a thup ih siangpahrang hnen ahcun, “Ka inn ah mi hrekkhat an ra ngai a si; asinain khuitawk khua in an ra ti ka thei lo.
5 Khua a thim cuahco ih khuapi kotka an khar zik zawng ah an rak feh ngah. Khuitawkih feh an tum ti khal ka thei lo; asinain zamrang teih nan dawi a si ahcun nan man ko ding,” tiah a ti.Innsung sang rundam duhtu.
Jos 2:13
Ka nu le ka pa siseh, ka unau pawl le an sungte pawl siseh, humhim uhla in that hram hlah uh,” tiah a ti.
B. Zumnak neitu.
Heb 11:31
Israel mi thlingthlatu pawl a humthup ruangah Pathian thu ngai lo Jerikho khuami pawl lakah hlawhhlangnu Rahab a thih ve lonak cu a zumnak ruangah a si.
Jos 2:21
Cule Rahab cun, “Nan ti vekin ka lung a kim a si,” tiah a ti. Cule Rahab in a thlah ih an feh; a senmi hridai cu a sangkate ahcun a khih.
3. RUTH
Background
Ruth 1:14-17
16 Asinan Ruth cun, “Nangmah lo tanta ih kir ding cu i fial nawn hlah aw. Na hnenah ka feh ve hram pei. Na fehnak kipah ka feh ve ding; na umnak kipah ka um ve ding. Na miphun cu ka miphun a si dingih na Pathian cu ka Pathian a si ve ding.
B. Thungai nun a neitu.
Ruth 2:11-12, 3:1-5
11 Boaz in, “Na pasal a thih hnuah na ni parih na tuahmi hmuahhmuah a zate in mi in, in sim thluh a si. Na nu le na pa le na suahnak ram na tantanak le na hmuh dah lomi le na theih dah lomi miphun hnenih na rat thu khal ka thei thluh. 12 Hitiih na tuah ruangah hinBawipa in lo rul hram seh. A thla hnuai ih humhimnak na hawlmiBawipa , Israel ih Pathian in a laksawng cu famkim zet in lo pe hram seh,” tiah a ti.
4. BETHSHEBA
Background
2. Ahinoam (Mother of Amnon the first son)
3. Abigail (Mother of Kileab the second son and widow of Nabal)
4. Maachah (Mother of Absalom the third son)
5. Haggith (Mother of Adonijah and the fourth son)
6. Abital (Mother of Shephatiah and the fifth son)
7. Eglah (Mother of Thream the sixth son)
8. Bathsheba (Mother of Solomon – Peace and widow of Uriah)
Heb 11:31
Israel mi thlingthlatu pawl a humthup ruangah Pathian thu ngai lo Jerikho khuami pawl lakah hlawhhlangnu Rahab a thih ve lonak cu a zumnak ruangah a si.
Jos 2:21
Cule Rahab cun, “Nan ti vekin ka lung a kim a si,” tiah a ti. Cule Rahab in a thlah ih an feh; a senmi hridai cu a sangkate ahcun a khih.
3. RUTH
Background
- Noami cu Elimelech ih nupi a si ih fapa pahnih a nei.
- An hmin cu Mahlon (Husband of Mahlon) le Chilion (Husband of Orpah) an si.
- Israel ah paam a tlung ruangah Moab ram ah an thawn.
- Elimelech a ṭhihhnu Kum hra hnu ah a fapa pahnih tla in an thih san.
Ruth 1:14-17
16 Asinan Ruth cun, “Nangmah lo tanta ih kir ding cu i fial nawn hlah aw. Na hnenah ka feh ve hram pei. Na fehnak kipah ka feh ve ding; na umnak kipah ka um ve ding. Na miphun cu ka miphun a si dingih na Pathian cu ka Pathian a si ve ding.
B. Thungai nun a neitu.
Ruth 2:11-12, 3:1-5
11 Boaz in, “Na pasal a thih hnuah na ni parih na tuahmi hmuahhmuah a zate in mi in, in sim thluh a si. Na nu le na pa le na suahnak ram na tantanak le na hmuh dah lomi le na theih dah lomi miphun hnenih na rat thu khal ka thei thluh. 12 Hitiih na tuah ruangah hinBawipa in lo rul hram seh. A thla hnuai ih humhimnak na hawlmiBawipa , Israel ih Pathian in a laksawng cu famkim zet in lo pe hram seh,” tiah a ti.
4. BETHSHEBA
Background
- Josephus: Solomon cu kum 80 sung Israel mipi a uk hnu ah, kum 94 a si ah a thi.
- Siangphahrang Solomon cu siangphahrang a ṭuan thawk ah kum 24 a si.
- David in Nupi 8 a nei – 2 Samuel 3:1-5
2. Ahinoam (Mother of Amnon the first son)
3. Abigail (Mother of Kileab the second son and widow of Nabal)
4. Maachah (Mother of Absalom the third son)
5. Haggith (Mother of Adonijah and the fourth son)
6. Abital (Mother of Shephatiah and the fifth son)
7. Eglah (Mother of Thream the sixth son)
8. Bathsheba (Mother of Solomon – Peace and widow of Uriah)
- Shammua,[a] Shobab, Nathan and Solomon. These four were by Bathsheba.
- Uriah ih Nupi a si.
- David in a sualpi
- Solomon ih nu a si.
- King David has18+ sons and daughters.
A. Fala hrangah thuruat tu
2 Samuel 12:24-25
24 Cule David in a nupi Bathsheba cu a hnem. An it khawmsal ih Bathsheba in fapa a hrin. A fapa cu David in Solomon tiah hmin a sak. Solomon cu Bawipa Pathian in a duhdawt ih, 25 Jedidiah tiah hmin sak dingin profet Nathan hnenah thu a pe; ziangahtileBawipa in a duhdawt a si.
1 Siangphahrang 1:11ff
20 Maw Siangpahrang bawipa, nangmah hnuah zoso siangpahrang a òuan ding ti theih duh ah, ziangtikah so siangpahrang bawipa in thu in than ding tiah Israel mi hmuahhmuah in nangmah lawng an lo zoh a si.
21 Na simta lo a si ahcun, na thih hnuah keimah le ka fapa Solomon cu mi zuarthlaitu tluk ah in tuah ding a si,” a ti.
22 Cutiih a ṭong rero lai ahcun, 23 profet Nathan a ra thleng, tiah siangpahrang bawipa cu an sim. Cule Nathan cu a vung lut ih, siangpahrang hmai ahcun a kun ih, 24 siangpahrang bawipa cu, “Maw Siangpahrang bawipa, Adonijah cu nangmah ai awh dingah na than zo maw si? 25 Tuih sun ah thawinak hmunah a feh ih caw tampi le tuu le a thaumi caw faate tampi that in, thawinak a pe; na fapa pawl, na ralkap hotu bawi Joab le puithiam Abiathar a sawm. Atu ahhin rawl einak puai an tuah ih, “Siangpahrang Adonijah a nunkhua sauseh,” tiah an au ciamco.
B. Fale nunsim thiamtu.
5. MARY
Background
- Jesuh ih Nu cu Mary a si.
- Mary cu Joseph ih nupi hual a si.
A. Mi thinlung thiang a si.
B. Tangdor nun a nei.
Luke 1:38
Mari in, “Kei cuBawipa ih salnu ka si. Na sim vek cun ka parah si ko seh,” tiah a ti. Cule vancungmi cun a fehsan.
C. Pathian lawng a rinsan.